صنعت و تکنولوژی آسانسور طی دهههای اخیر یکی از پیشروترین حوزههای مهندسی مکانیک، برق و فناوریهای کنترل بوده است. رشد شهرنشینی، افزایش ارتفاع ساختمانها و نیاز به جابجایی سریع، ایمن و هوشمند باعث شده است که شرکتهای بزرگ جهان به سمت تحولات فناورانه حرکت کنند.
در این مقاله، مهمترین نوآوریهای فنی و علمی در صنعت آسانسور را بررسی میکنیم؛ از آسانسورهای بدون کابل و پرسرعت گرفته تا سیستمهای هوشمند مدیریت ترافیک و استفاده از هوش مصنوعی.
۱. آسانسورهای بدون کابل (Rope-less Elevators)
یکی از بزرگترین دستاوردهای اخیر در تکنولوژی آسانسور، معرفی سیستمهای بدون کابل است که توسط شرکت Thyssenkrupp آلمان تحت نام MULTI توسعه یافتهاند.
ویژگیهای کلیدی این فناوری
-
جابجایی عمودی و افقی همزمان
-
کاهش چشمگیر وزن و فضای مورد نیاز در ساختمان
-
استفاده از موتورهای خطی مغناطیسی مشابه فناوری قطارهای مگلو (Maglev)
-
افزایش بازده انرژی تا ۶۰٪ نسبت به سیستمهای سنتی
کاربردها
این تکنولوژی در برجهای فوقبلند و پروژههای شهرهای هوشمند بهکار گرفته میشود. برای مثال، برج East Side Tower در برلین اولین پروژهای بود که این فناوری در آن پیادهسازی شد.
۲. آسانسورهای پرسرعت نسل جدید در تکنولوژی آسانسور
با افزایش ارتفاع ساختمانها، نیاز به آسانسورهای فوقسریع بیش از هر زمان دیگری احساس میشود. شرکتهایی مثل KONE فنلاند و Hitachi ژاپن در این زمینه پیشگاماند. میتوانید در این زمینه مقاله آسانسور برج خلیفه دوبی را مطالعه کنید.
آخرین رکوردها و دستاوردها
-
Hitachi در سال ۲۰۲۳ آسانسوری با سرعت ۲۱ متر بر ثانیه (≈ 75.6 کیلومتر در ساعت) در برج CTF Guangzhou معرفی کرد.
-
KONE فناوری UltraRope را توسعه داده است که با استفاده از نوارهای کربنی سبکوزن، امکان حرکت در ارتفاعات بالای ۱۰۰۰ متر را فراهم میکند.
چالشهای فنی
-
کنترل ارتعاشات و نوسانات در سرعتهای بسیار بالا
-
بهینهسازی سیستم ترمز اضطراری
-
افزایش دوام کابلها و قطعات مکانیکی
۳. هوش مصنوعی در مدیریت ترافیک آسانسورها
یکی از مهمترین تحولات اخیر در زمینه تکنولوژی آسانسور، ورود AI و الگوریتمهای یادگیری ماشین به سیستمهای مدیریت آسانسور است. شرکتهایی مانند Schindler، Otis و KONE سیستمهای هوشمند Destination Control Systems را توسعه دادهاند.
مزایای اصلی
-
پیشبینی ترافیک کاربران در ساعات پیک
-
کاهش زمان انتظار تا ۵۰٪
-
بهینهسازی مصرف انرژی
-
تخصیص خودکار کابین بر اساس الگوی حرکت کاربران
نمونههای عملی
-
Otis Compass 360
-
KONE Polaris Destination
-
Schindler PORT Technology
این سیستمها با اتصال به بیگ دیتا و IoT، دادههای بلادرنگ را تحلیل کرده و تجربه کاربری را متحول میکنند.
۴. تکنولوژی آسانسورهای هوشمند مجهز به اینترنت اشیا (IoT)
فناوری IoT در صنعت آسانسور انقلابی ایجاد کرده است. تولیدکنندگان بزرگ مانند KONE و Thyssenkrupp از سنسورها، ارتباطات ابری و پلتفرمهای تحلیلی برای افزایش پایش بلادرنگ و عیبیابی پیشگیرانه استفاده میکنند.
مزایای این فناوری
-
عیبیابی پیشگیرانه: پیشبینی و رفع خطا قبل از توقف آسانسور
-
مانیتورینگ لحظهای: نظارت بر سلامت تجهیزات بهصورت آنلاین
-
بهینهسازی هزینهها: کاهش خرابیهای ناگهانی و افزایش عمر قطعات
نمونههای برجسته
-
پلتفرم MAX توسط Thyssenkrupp
-
پلتفرم 24/7 Connected Services توسط KONE
۵. سیستمهای انرژیبرگشتی (Regenerative Drives)
یکی دیگر از نوآوریهای مهم در آسانسورهای مدرن، استفاده از درایوهای بازتولید انرژی است که انرژی جنبشی ناشی از حرکت آسانسور را به برق بازمیگرداند.
ویژگیها
-
بازگرداندن انرژی ترمز به شبکه برق ساختمان
-
کاهش مصرف انرژی تا ۳۰٪
-
مناسب برای ساختمانهای هوشمند و پروژههای سبز
این فناوری بهطور گسترده توسط شرکتهای Otis، KONE و Schindler در محصولات پرمیوم استفاده میشود.
۶. استفاده از تکنولوژی موتورهای سنکرون مغناطیس دائم (PMSM)
فناوری PMSM در آسانسورهای روملس (MRL) نسل جدید به استانداردی جهانی تبدیل شده است. این موتورها مزایای زیر را دارند:
-
راندمان انرژی بسیار بالا
-
صدای کم و حرکت نرم
-
کاهش ابعاد و وزن موتورخانه
-
افزایش طول عمر تجهیزات
۷. آسانسورهای دوستدار محیطزیست (Green Elevators)
با توجه به گرایش جهانی به سمت ساختمانهای پایدار، شرکتهای آسانسورساز به توسعه تکنولوژیهایی برای کاهش مصرف انرژی و آلایندگی روی آوردهاند:
-
استفاده از روغنهای گیاهی زیستتخریبپذیر در بالابرهای هیدرولیکی
-
بهینهسازی مصرف برق در موتورهای آسانسور
-
استفاده از سیستمهای بازیافت انرژی
-
طراحی آسانسورهای کممصرف مخصوص ساختمانهای هوشمند
جدول مقایسه نوآوریهای جدید در تکنولوژی آسانسور
فناوری | شرکتهای پیشرو | ویژگی فنی کلیدی | مزایا | کاربرد |
---|---|---|---|---|
آسانسور بدون کابل MULTI | Thyssenkrupp | موتورهای خطی مغناطیسی | جابجایی عمودی و افقی، کاهش وزن | برجهای فوقبلند |
کابل UltraRope | KONE | نوار کربنی فوقسبک | افزایش ارتفاع قابل دسترس | آسمانخراشها |
هوش مصنوعی DCS | Otis، Schindler، KONE | الگوریتمهای ترافیک هوشمند | کاهش زمان انتظار ۵۰٪ | مراکز پرتردد |
IoT و مانیتورینگ آنلاین | KONE، Thyssenkrupp | سنسور + داده ابری | عیبیابی پیشگیرانه، کاهش خرابی | پروژههای مدرن |
درایوهای بازتولید انرژی | Otis، KONE، Schindler | بازیافت انرژی ترمز | کاهش مصرف برق ۳۰٪ | ساختمانهای هوشمند |
جمعبندی
صنعت و تکنولوژی آسانسور در دهه اخیر شاهد تحولات عظیم فناوری بوده است. از آسانسورهای بدون کابل گرفته تا سیستمهای هوشمند مدیریت ترافیک و درایوهای بازتولید انرژی، هدف اصلی همه این نوآوریها افزایش ایمنی، سرعت، کارایی و راحتی کاربران است.
برای پیادهسازی و انتخاب بهترین فناوری در پروژههای بالابر و آسانسور، مشورت با یک مرکز تخصصی ضروری است.
دامون لیفت بهعنوان مرجع تخصصی آسانسورها و سیستمهای هیدرولیک در ایران، آماده است تا با ارائه مشاوره فنی دقیق، شما را در انتخاب بهترین تجهیزات و انواع تکنولوژی آسانسور راهنمایی کند.